Refet Bele, askeri kökenden gelen devlet adamı ve siyasetçidir. 1881 tarihinde dünyaya gelmiş, 1899’da Harbiye’den mezun olmuştur. Orduda ve jandarma birliğinde çeşitli kademelerde görev almıştır. 1912 yılında bitirdiği Harp Akademesi’nden sonra kurmay subay olarak askerlik yaşantısına devam etmiştir.
I. Dünya Harbi sırasında gerçekleşen 2. Gazze Harbi askerlik başarılarının ilk anıldığı savaş oldu. 19 Mayıs 1919 tarihinde Mutstafa Kemal Paşa ile birlitke Samsun’a çıkanlar arasında yer alan Refet Bele, Sivas Kongresi sırasında başta Amerikan mandasını savunmuştur.
1920 yılında meclise ilk kez İzmir vekili olarak girmiş, Birinci ve İkinci İcra Vekilleri Heyeti, Dahiliye Vekili görevlerinde bulunmuştur. Yine 1920 yılında Bozkır ayaklanması olarak da bilinen Konya’da yaşanan Ankara Hükumeti karşıtı başkaldırıların bastırılmasında rol aldı. Aynı yıl Güney Cephesi Komutanı olmuştur.
Refet Bele: Siyasette Muahlif Kanat
Düzenli ordu birliklerine geçiş dönemindeki başarısı onu döneminde mirlivalığa olarak bilinen tuğgenarelliğe yükseltti. 1921 yılında Dahiliye Vekilliği’nden ayrıldıktan sonra İsmet İnönü yerine Genelkurmay Başkanı olarak geçmek istese de Mustafa Kemal Paşa bunu kabul etmemiştir. İsmet İnönü’ye olan güvensizliği nedeniyle Büyük Taarruz döneminde 1. Ordu Komutanlığı’nı reddeden Refet Bele, bir süre Kasamonu’da dinlendikten sonra, Dahiliye Vekili, Milli Müdafaa Vekili olarak geri dönmüştür. 11 Ekim 1922 tarihli Mudanya Mütarekesi’ne göre Trakya’nın Yunanlılardan teslim alınması görevi TBMM adına kendisine verilmiştir. 6 Ekim 1922 tarihinde İstanbul’un kurtuluşu le birlikte 19 Ekim tarihinde İstanbul’a girmiştir. Kasım 1922 Ankara Hükumeti İstanbul temsilcisi olmuş, 1 yıl Doğu Trakya Komutanlığı yapmıştır. 1923’te İstanbul milletvekili seçildi. 1924 yılında Hüseyin Rauf Orbay, Dr. Adnan Adıvar ve İsmail Canbulat ile birlikte CHP tarafından meclis üzerinde yapılan baskıya karşı çıkan Dörtler Hareketinde bulundu.
17 Kasım 1924’te kurularak Cumhuriyet tarihindeki ilk muhalefet parti olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası saflarında yer aldı. Parti tarafından dinin istismar edilmesi ve Şeyh Sait Ayaklanması nedenleriyle partinin kapatılması sonucu 1926 Kasım’ında vekillikten çekildi. Atatürk’e karşı düzenlenmesi planlanan 16 Haziran 1926 İzmir suikasti ile ilişkisi kurularak İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı. Yargılama sonunda aklanmasının ardından 1946 yılına kadar siyaset sahnesinden çekildi. 1946 yılında Demokrat Parti İstanbul Milletvekili olarak Meclis’e girdi. Beyrut’taki Mülteci Komisyonu’nda Haziran 1950’de Türk delegesi olarak yer aldı. 1961 yılına kadar bu görevi devam ettirdi. 2 Ekim 1963’te İstanbul’da öldükten sonra Zİncirlikuyu mezarlığına defnedildi.
Refet Bele, 2 Ekim 1952 tarihinde evlenmiş, bu evlilikten Asuman Begüm adında 1 kız çocuğu sahibi olmuştu. Meclis ve Cephe başarıları nedeniyle 21 Kasım 1923 tarihli kararla Kırmızı-Yeşil Şeritli İstiklal Madalyası veriilen ilk 25 kişi arasında yer aldı.
